Κάθε χρόνο, σε όλο τον κόσμο, οι κυβερνήσεις ρίχνουν εκατοντάδες δισεκατομμύρια δημόσιο χρήμα στον τομέα των ορυκτών καυσίμων, παρά το γεγονός ότι ο άνθρακας, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο είναι οι κύριοι ένοχοι της κλιματικής κρίσης που έχει φέρει τον πλανήτη σε εξαιρετική κατάσταση. Η κατάργηση αυτής της βοήθειας είναι ένα ιστορικό αίτημα για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Στην τελική δήλωση της συνόδου κορυφής της Γλασκώβης για το κλίμα, που πραγματοποιήθηκε στα τέλη του 2021 στην πόλη της Σκωτίας, οι σχεδόν 200 χώρες που συμμετείχαν σε αυτή την εκδήλωση (πρακτικά ολόκληρος ο κόσμος) περιλάμβαναν μια ρητή έκκληση για σταδιακή εξάλειψη της αναποτελεσματικής δημόσιας βοήθειας. Ωστόσο, αυτή η έκκληση πριν από δύο χρόνια δεν μεταφράστηκε σε συγκεκριμένες δεσμεύσεις στα σχέδια των εθνών για το κλίμα, όπως αποκαλύφθηκε την Τρίτη από μια έκθεση από την περιοχή των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή, η οποία επίσης προειδοποιεί ότι οι προσπάθειες για τη μείωση της υπερθέρμανσης του πλανήτη παραμένουν εντός των ασφαλέστερων ορίων. εξακολουθούν να είναι ανεπαρκείς. Οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου θα κορυφωθούν πριν από το τέλος της δεκαετίας, αλλά δεν θα μειωθούν αρκετά γρήγορα και εντατικά, προειδοποιεί η μελέτη.
Δύο εβδομάδες πριν από την έναρξη της ετήσιας συνόδου κορυφής για το κλίμα στο Ντουμπάι, COP28, αυτή η ανάλυση του ΟΗΕ εξετάζει τα σχέδια των 194 χωρών που έχουν υπογράψει τη Συμφωνία του Παρισιού. Όταν ένα έθνος υπογράφει αυτό το σύμφωνο, πρέπει να παρουσιάσει ένα έγγραφο με τα μέτρα που λαμβάνει και θα λάβει για την αντιμετώπιση της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Η συντριπτική πλειοψηφία δεσμεύεται σε αυτά τα σχέδια για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Αλλά μόνο το 4% των κλιματικών σχεδίων αυτών των 194 χωρών περιλαμβάνει άμεσες αναφορές στη σταδιακή κατάργηση της δημόσιας στήριξης για τα ορυκτά καύσιμα, τις κύριες αιτίες των εκπομπών.
Αυτό το 4%, οι επτά χώρες, δεν αντιπροσωπεύουν καν το 4% της συνολικής κρατικής βοήθειας που δίνεται κάθε χρόνο στο πετρέλαιο, το φυσικό αέριο ή τον άνθρακα στον κόσμο. Η έκθεση δεν αναφέρει ποια έθνη περιλαμβάνουν μια τέτοια δέσμευση. Αλλά το σημαντικό δεν είναι ποιος το κάνει, αλλά ποιος δεν το κάνει. Και ο τερματισμός αυτών των επιδοτήσεων δεν αποτελεί μέρος των κλιματικών σχεδίων των μεγάλων δυνάμεων που εκπέμπουν αέρια θερμοκηπίου, δηλαδή της Κίνας, των Ηνωμένων Πολιτειών ή της Ινδίας. Ούτε καν η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία παρουσίασε ενημέρωση του σχεδίου της στις 16 Οκτωβρίου και δεν περιλαμβάνει καμία αναφορά στην κατάργηση των επιδοτήσεων που τροφοδοτούν την κλιματική κρίση.
Η ποσοτικοποίηση του συνολικού ποσού αυτής της ενίσχυσης για την παραγωγή και την κατανάλωση καυσίμων είναι περίπλοκη. Στην έκθεση που δόθηκε στη δημοσιότητα αυτή την Τρίτη, η περιοχή των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή αναφέρει έναν ιχνηλάτη, ο οποίος έχει την υποστήριξη του ΟΟΣΑ, ο οποίος εκτιμά ότι το δημόσιο χρήμα που προορίζεται για αυτόν τον τομέα το 2021 σε 732 δισεκατομμύρια δολάρια, στις 82 μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου. Αλλά το ΔΝΤ, σε άλλη έκθεση τον Αύγουστο, στόχευε πολύ υψηλότερα και αύξησε τη δημόσια βοήθεια για ορυκτά καύσιμα σε επτά τρισεκατομμύρια δολάρια το 2022. Η ανάλυση του ΔΝΤ βασίστηκε σε δεδομένα από 170 χωριά. Επιπλέον, περιλαμβάνει ένα μεγάλο ποσό δημόσιου χρήματος που εμπειρογνώμονες του ΔΝΤ κατανοούν έμμεσα ότι απορροφά αυτός ο τομέας, όπως το κόστος υγειονομικής περίθαλψης που επιβαρύνει τα κράτη λόγω προβλημάτων υγείας που προκαλούνται επίσης από τα ορυκτά καύσιμα. Σε κάθε περίπτωση, και οι δύο εκθέσεις καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για βοήθεια πολλών εκατομμυρίων δολαρίων και ότι, αντί να έχει μειωθεί, έχει αυξηθεί σημαντικά από το 2020.
Ο τερματισμός του θα είχε άμεσα οφέλη για το κλίμα. Στην ανάλυση που δόθηκε στη δημοσιότητα αυτή την Τρίτη, οι ειδικοί των Ηνωμένων Εθνών υπενθυμίζουν ότι η IPCC – η διεθνής ομάδα εμπειρογνωμόνων που θέτει τα θεμέλια για τη γνώση της κλιματικής αλλαγής – έχει διαπιστώσει ότι «η κατάργηση των επιδοτήσεων ορυκτών καυσίμων θα οδηγήσει σε μείωση των παγκόσμιων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου έως και 10% έως το 2030, καθώς και άλλα περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη».
λάθος διαδρομή
Η ενημέρωση είναι το πρώτο εργαλείο κατά της κλιματικής αλλαγής. Εγγραφείτε τώρα.
Εγγραφείτε
Η έκθεση των Ηνωμένων Εθνών είναι ένα από τα πιο σημαντικά έγγραφα εργασίας για τη σύνοδο κορυφής που θα ξεκινήσει στις 30 Νοεμβρίου στο Ντουμπάι, διότι επιτρέπει την παρακολούθηση της εξέλιξης των μέτρων και των υποσχέσεων για την καταπολέμηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Κάθε χρόνο, πριν από αυτές τις συνόδους κορυφής, παρουσιάζεται ο προϋπολογισμός με τις επικαιροποιήσεις των εθνικών σχεδίων που παρουσιάζουν οι χώρες (με την ευκαιρία αυτή επικαιροποιήθηκαν 20 προγράμματα). Και το βασικό συμπέρασμα είναι για άλλη μια φορά το ίδιο με τις προηγούμενες εκδόσεις: σημειώνεται πρόοδος, αλλά όχι με την ταχύτητα και την ένταση που χρειάζεται για να παραμείνει η θέρμανση εντός των ασφαλών ορίων που θέτει η Συμφωνία του Παρισιού.
Οι παγκόσμιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που εκπέμπονται από τον άνθρωπο στις καθημερινές τους δραστηριότητες και που ευθύνονται για την κλιματική κρίση θα κορυφωθούν αυτή τη δεκαετία, «πριν από το 2030», καταλήγει η ανάλυση του ΟΗΕ. Όμως, όπως υπενθύμισε την Τρίτη ο Αντόνιο Γκουτέρες, γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, αυτό δεν αρκεί για να «ελεγχθεί η κλιματική κρίση» και να αποφευχθεί «η χειρότερη της καταστροφής».
Εάν εφαρμοστούν πλήρως τα εθνικά σχέδια που παρουσιάζονται βάσει της Συμφωνίας του Παρισιού, οι παγκόσμιες εκπομπές το 2030 θα μειωθούν κατά 2% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2019. Αυτό το σύμφωνο, που υπογράφηκε το 2015, καθορίζει ως κεντρικό στόχο την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας στο τέλος του αιώνα θα παραμείνει κάτω από 2 βαθμούς Κελσίου σε σύγκριση με τα προβιομηχανικά επίπεδα. και όσο γίνεται κάτω από 1,5 (η θέρμανση έχει ήδη φτάσει τους 1,1 βαθμούς). Ωστόσο, εμπειρογνώμονες των Ηνωμένων Εθνών στην έκθεσή τους αναφέρουν ότι η πλήρης εφαρμογή των τρεχόντων εθνικών σχεδίων θα οδηγήσει σε αύξηση της θερμοκρασίας μεταξύ 2,1 και 2,8 βαθμών – στην καλύτερη περίπτωση διπλάσιο από την τρέχουσα θέρμανση.
Η IPCC εκτιμά ότι για να επιτευχθεί ο στόχος του 1,5 βαθμού, οι παγκόσμιες εκπομπές θα πρέπει να μειωθούν κατά 43% το 2030 σε σύγκριση με το 2019, πολύ μακριά από το 2% που προβλέπουν τώρα τα εθνικά σχέδια. Για να καταστεί δυνατός ο στόχος των 2 μοιρών, η μείωση μέχρι το τέλος αυτής της δεκαετίας θα πρέπει να είναι 27%.
Όμως, αν και ο χρόνος περνά γρήγορα, αυτή δεν είναι μια εντελώς κλειστή ιστορία. και τα εθνικά σχέδια μείωσης των εκπομπών πρέπει να επικαιροποιηθούν προς τα πάνω. «Η σημερινή έκθεση δείχνει ότι οι κυβερνήσεις στο σύνολό τους κάνουν μικρά βήματα για να αποφύγουν την κλιματική κρίση. Και καταδεικνύει γιατί οι κυβερνήσεις πρέπει να κάνουν τολμηρά βήματα στο COP28 στο Ντουμπάι για να προχωρήσουν», δήλωσε ο εκτελεστικός γραμματέας του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή, Simon Stiell. «Αυτό σημαίνει ότι το COP28 πρέπει να αντιπροσωπεύει ένα σαφές σημείο καμπής. «Οι κυβερνήσεις πρέπει όχι μόνο να συμφωνήσουν ποια αυστηρότερα μέτρα για το κλίμα θα ληφθούν, αλλά και να αρχίσουν να δείχνουν πώς ακριβώς θα τα εφαρμόσουν», πρόσθεσε.
Ο Γκουτέρες προχώρησε πιο συγκεκριμένα αναφέροντας ορισμένα από τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν. «Οι χώρες πρέπει να αυξήσουν σημαντικά την ικανότητα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας», σημείωσε. Και, ταυτόχρονα, πρέπει να «καταργήσουν σταδιακά τον άνθρακα» – το 2030 στις χώρες του ΟΟΣΑ και το 2040 για τα υπόλοιπα έθνη. Επιπλέον, πρέπει να «καταργήσουν σταδιακά όλα τα ορυκτά καύσιμα» ως μέρος μιας στρατηγικής για μια «δίκαιη και δίκαιη μετάβαση».
Η τελική Διακήρυξη της Γλασκώβης του 2021 ζήτησε επίσης τη σταδιακή κατάργηση του άνθρακα που δεν διαθέτει τεχνολογίες δέσμευσης και αποθήκευσης εκπομπών. Το ισοζύγιο των εθνικών σχεδίων δείχνει ότι το 90% των χωρών έχει δεσμευτεί να αυξήσει την παρουσία των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Αν και μόνο το 9% των εθνών αναφέρει τη σταδιακή κατάργηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από άνθρακα. Σε αυτή την περίπτωση, τα καλά νέα είναι ότι αυτό το 9% των χωρών αντιπροσωπεύει το 58% της συνολικής ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται με άνθρακα στον κόσμο. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η Κίνα, ο μεγαλύτερος καταναλωτής άνθρακα στον κόσμο, σχεδιάζει ρητά μέτρα για την εγκατάλειψη αυτού του καυσίμου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, παρόλο που είναι μία από τις οικονομίες του κόσμου με τους πιο φιλόδοξους στόχους μείωσης των εκπομπών στον πλανήτη, δεν αναφέρει ρητά την εγκατάλειψη του άνθρακα στην τελευταία ενημέρωση του σχεδίου της για το κλίμα.
Μπορείτε να παρακολουθήσετε το ΚΛΙΜΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ στο Facebook ΚΑΙ Χή εγγραφείτε εδώ για να το λάβετε το εβδομαδιαίο μας ενημερωτικό δελτίο